Monografia jeziora Zdedy

POŁOŻENIE JEZIORA

Jezioro Zdedy położone jest w 53045,7’ szerokości geograficznej północnej i 22010’ długości geograficznej wschodniej, na wysokości 122,0 m n.p.m. Powierzchnia wg aktualnych danych geodezyjnych wynosi 111,63 ha. Z lustrem wody od strony poligonu graniczy Rezerwat Przyrody „Jezioro Zdedy” oraz obszar Natura 2000 „Ostoja Poligon Orzysz”

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

Misa jeziora posiada owalny kształt, jej długość maksymalna wynosi 2425 m, a szerokość 950 m. Długość linii brzegowej wynosi 6300 m, a współczynnik jej rozwoju 1,39. Oznacza to, iż linia brzegowa jeziora Zdedy jest słabo rozwinięta. Głębokość maksymalna jeziora Zdedy to 2,0 m, a średnia 0,7 m, a więc można stwierdzić, że jezioro Zdedy należy do bardzo płytkich jezior. Dno łagodnie opada i pokryte jest grubą warstwą torfu i mułu.

Bezpośrednie otoczenie jeziora to przede wszystkim pola uprawne, podmokłe łąki, pastwiska oraz nieużytki (85% długości linii brzegowej), wiejskie tereny zabudowane wsi Zdedy (10%) oraz drzewostan liściasty (5%). Do jeziora Zdedy uchodzi ciek z jezior Bajtkowskiego i Karbowskiego oraz kilka niewielkich dopływów o charakterze rowów melioracyjnych. Odpływ wód następuje ciekiem do jeziora Lipińskiego, oraz Kanałem Kozielskim do jeziora Kozioł i dalej rzeczkami Dziękałówka i Czarna Struga do jeziora Roś.

Woda w jeziorze Zdedy w okresie stagnacji letniej nie tworzy uwarstwienia termiczno – tlenowego, w całej swojej objętości jest dobrze nagrzana i natleniona. Zimą, w czasie długotrwale zalegającej pokrywy lodowej, zdarza się występowanie ubytków tlenu (przyducha), powodujące śnięcia ryb. Przyduchy te wpływają też na zawartość tlenu w jeziorach Lipińskie i Ogródek. Przezroczystość wody mierzona jako widzialność krążka Secchiego w szczycie stagnacji letniej jest niewielka – wynosi do 1,2 m.

Jezioro Zdedy jest zbiornikiem, w którym proces starzenia się i eutrofizacji jest daleko posunięty, w związku z tym jezioro jest silnie porośnięte roślinnością wodną. Występuje ona na całej powierzchni dna, w tym około 50% zajmuje roślinność wynurzona. Dominuje wśród niej trzcina pospolita, rzadziej występują tatarak oraz pałka wąsko- i szerokolistna. Z roślin o pływających liściach występują grążel żółty i osoka aloesowata. Rozległe i gęste podwodne łąki na dnie jeziora tworzą rośliny zanurzone – rogatek, wywłóczniki i ramienice.

WYSTĘPUJĄCE GATUNKI RYB szczupak, okoń, węgorz, lin, karaś, płoć