Gmina: Ełk

Monografia jeziora Bajtkowo Małe

POŁOŻENIE JEZIORA

Jezioro Bajtkowo Małe (Karbowskie) położone jest koło miejscowości Karbowskie, na szerokości geograficznej 53°45′, długości geograficznej 22°15′ i wysokości nad poziom morza 157,0 m. Jezioro leży na cieku bez nazwy dopływie rzeki Orzysz w dorzeczu rzeki Pisy – 15 km od miasta Ełk w kierunku południowym.

Powierzchnia lustra wody na podstawie pomiarów batymetrycznych wykonanych w 1966 roku wynosi 25,6 ha natomiast wg danych geodezyjnych 24,16 ha.

Ogólna charakterystyka

Jezioro ma kształt mocno wydłużony w kierunku zachód – wschód. Długość linii brzegowej jeziora wynosi 3275 m, co daje współczynnik rozwoju linii brzegowej 1,83, a zatem linia brzegowa jest słabo rozwinięta. Jezioro jest płytkie. Jego maksymalna głębokość wynosi 5,2 m, a głębokość średnia 2,1 m. Widać wyraźny podział na dwie części – część zachodnia, płytka, całkowicie zarośnięta roślinnością zanurzoną, z dużymi osadami mułu, oraz część wschodnia, głębsza, z ubogą roślinnością.

Bezpośrednie otoczenie jeziora tworzą osiedla ludzkie (40% długości linii brzegowej), pola uprawne (30 %) oraz łąki i pastwiska (50 %). Zlewnia bezpośrednia w części zamieszkałej przez człowieka i w części pól uprawnych wpływa eutrofizująco na ekosystem jeziora. Jezioro posiada kilka niewielkich dopływów o charakterze rowów melioracyjnych, co także jest źródłem zanieczyszczeń. Odpływ wód następuje ciekiem bez nazwy usytuowanym w zachodniej części jeziora i łączącym jezioro z jeziorem Zdedy.

Cała masa wody jest dobrze nagrzana, a spadek zawartości tlenu nie wpływa ujemnie w okresie letnim na warunki bytowe ryb. W okresie długotrwałej pokrywy lodowej i braku dopływów, zdarzają się deficyty tlenowe powodujące śnięcia ryb. Zjawisko to dotyczy wypłyconej i zarośniętej zachodniej części zbiornika. Wypłycone i zarośnięte trzciną pospolitą przewężenie jeziora przy braku dopływów uniemożliwia przepływ ryb do części wschodniej. Przezroczystość wody mierzona jako widzialność krążka Secchiego wykonana w szczycie stagnacji letniej jest bardzo niewielka i wynosi około 1 m; jest to efektem postępującego procesu eutrofizacji zbiornika. Niewielki zasięg promieni słonecznych w głąb, powoduje koncentrację procesów produkcyjnych fitoplanktonu w płytkich warstwach przypowierzchniowych.

Roślinność wodna wynurzona jest przeciętnie rozwinięta, jej występowanie ocenia się na 15% ogólnej powierzchni. W pasie oczeretów otaczającym nieprzerwanie zachodnią część jeziora występuje trzcina pospolita, pałka wąsko- i szerokolistna, skrzyp bagienny oraz sitowie jeziorne. W części zachodniej pas oczeretów występuje w ograniczonym zasięgu i jest bardzo wąski. Z roślin o liściach pływających występują nielicznie – grążel żółty i rdestnica połyskująca. Roślinność zanurzona znajduje się prawie na całej powierzchni zachodniej części jeziora, a na wschodniej do izobaty 2,0. Spotkać tu można różne gatunki rdestnic, moczarkę kanadyjską, wywłócznik i ramienice. Ogólną powierzchnię roślinności zanurzonej szacuje się na 35 % powierzchni zbiornika.

Występujące gatunki ryb
Szczupak, Okoń, Lin, Leszcz, Płoć, Karaś, Karp